1980-1981
Ype Anema, Peter Arntz, Chris van den Dungen, Fred Filippo, Jan Gaasbeek, Hugo Hovenkamp, Jos Jonker, Kees Kist, Hans de Koning, Richard van der Meer, John Metgod, Kristen Nygaard, Harry Oort, Jan Peters, Hans van Rijnsoever, Ronald Spelbos, Gijs Steinmann, Rick Talan, Kees “Pier” Tol, Eddy Treytel, Kurt Welzl en Ronald Weysters. Dit zijn de namen van de 22 spelers die trainer Georg Kessler en zijn assistent Hans Eijkenbroek aan het begin van het seizoen 1980-1981 tot hun beschikking hebben. En wat voor een seizoen zou het worden! AZ`67 stoomde in zowel de nationale competities alsmede in Europees verband naar ongekende hoogten en het zou voor de club het meest legendarische seizoen ooit worden.
In de competitie won men de eerste tien wedstrijden op rij met de alleszeggende doelcijfers 38-9 en hierbij zaten ook overwinningen op PSV (2-0, Nygaard en Peters) en bij ajax (1-2 door Welzl en Tol). FC Twente was in de elfde wedstrijd de eerste ploeg die AZ`67 een punt wist af te snoepen (1-1) maar een week later werd Feyenoord in de Alkmaarderhout met ruime cijfers verslagen (5-2, Tol, Kist 2x, Arntz, Peters). In het UEFA-Cup toernooi hadden de mannen van Kessler in die tussentijd al oude bekende Red Boys Differdange (6-0 en 5-1) en het Bulgaarse Levski Spartak Sofia (5-0 en 1-1) bedwongen.
De enige speler die op dat moment niet zo tevreden was dat was Kees Kist. De blonde aanvaller die er al acht jaar lang lustig op los had gescoord voor AZ`67 sukkelde voor aanvang van het seizoen met wat kleine blessures en moest daarna toezien hoe zijn beide concurrenten voor de posities voorin, Welzl en Tol, er allebei geen moeite mee hadden om het net te vinden. Kessler zag dus geen aanleiding om te wisselen en Kist stuurde zelfs aan op een vertrek, interesse uit het buitenland was er immers genoeg, maar Kessler wou niet meewerken en zei dat ze Kist nog hard nodig hadden dat seizoen. Iets wat kort daarna al bleek in de hierboven vermelde wedstrijden tegen Feyenoord en Levski Spartak Sofia. AZ`67 ging door en mocht zelfs overwinteren in Europa toen ten koste van Radnicki Nis de kwartfinale werd bereikt. In een bikkelharde wedstrijd in Zuid-Slavië hield men het op 2-2 waarna AZ thuis het klusje klaarde (5-0) met jawel, drie goals van Kees Kist.
Ook in het nationale bekercompetitie werd de derde ronde gehaald en in de eredivisie bereikte AZ`67 ongeslagen de winterstop. In een toen nog twee puntensysteem had AZ na zeventien wedstrijden al zes punten voor op Feyenoord en twaalf op PSV. Landskampioen ajax stond zelfs al op zestien punten. Vele kenners vroegen zich tijdens de winterstop af of de ploeg dit kon volhouden vooral omdat zeven spelers met Oranje mee waren geweest naar een toernooi in Uruguay. Arntz, Hovenkamp, Kist, Metgod, Peters, Spelbos en Tol waren namelijk allemaal gekozen in het team van bondscoach Jan Zwartkruis. Maar de spelers lieten er geen gras over groeien op het moment dat de competitie weer van start ging want de eerste zes duels werden prompt gewonnen met daarbij een eclatante zege op PSV in Eindhoven (0-3 dankzij 2x Tol en Jonker).
En ook Europees bleef het goed gaan want in de kwartfinale werd het Belgische SC Lokeren verslagen. Nadat er thuis met 2-0 was gewonnen (Tol en Welzl) werd er in Lokeren nipt verloren(1-0). Hierna ging het flitsende er wel een beetje vanaf bij de Kessler-boys. Er werd gelijk gespeeld bij NEC en op 11 april 1981 gebeurde wat tot dan toe nog niet was gebeurd in de competitie. Er werd verloren en wel thuis tegen ajax dankzij een late treffer van Frank Arnesen (0-1). Dit was overigens drie dagen na het eerste duel in de halve finale van de UEFA-Cup toen AZ`67 bij het Franse Sochaux een keurige 1-1 uit het vuur had weten te slepen. En AZ bereikte de finale want in de return werden de Fransen met 3-2 verslagen. De gasten kwamen in De Hout weliswaar op voorsprong door international Genghini maar AZ stelde door goals van Metgod, Welzl en Peters al rap orde op zaken.
Een UEFA-Cupfinale en de wetenschap dat men binnen tien dagen de landstitel kon binnenhalen. Waar moest dit eindigen? Die titel kon binnen gehaald worden uitgerekend bij de enig overgebleven concurrent Feyenoord in De Kuip op 3 mei 1981. Velen dachten dat AZ zich zou sparen voor de eerste UEFA-Cupfinale tegen Ipswich Town die een paar dagen later was en dat het liever een week later thuis kampioen werd. Toen de mannen echter zagen dat Feyenoord brutaal de leiding namen raakten zij getergd en lieten zij weer het voetbal zien waar men eerder dat seizoen zo van hadden genoten. Achtereenvolgens Jan Peters, Kees Kist, Kristen Nygaard, Pier Tol en nogmaals Peters schoten AZ`67 naar een 1-5 overwinning waardoor de eerste landstitel een feit was. Alkmaar en de Zaanstreek vierden feest. Een glansrijke titel voor een ploeg die negen jaar eerder failliet dreigde te gaan maar dankzij financiele impulsen en het supportershart van Klaas en Cees Molenaar kon voort bloeien. Helaas kon Cees dit grote moment niet meemaken maar elke supporter en iedereen die AZ`67 liefhad bleef die dag zeker even stil staan bij de grote Cees Molenaar. Het was namelijk niet alleen een titel voor de spelers en voor hun coaches, de grijze eminentie Georg Kessler en zijn assistent Hans Eijkenbroek, het was ook een titel voor de supporters en bovenal een titel voor Klaas en Cees Molenaar.
Een ware zegetocht door de Zaanstreek en de Alkmaarse binnenstad volgden en het kampioensfeest in Cafe Het Gulden Vlies zou tot in de kleine uurtjes duren maar het seizoen was nog niet over. Drie dagen later toog men namelijk naar Engeland af om het daar op te nemen tegen het Ipswich Town van Bobby Robson, een ploeg met ook tal van internationals waaronder de Nederlanders Arnold Muhren en Frans Thijssen. En AZ had ook weinig in te brengen in het eerste finaleduel mede omdat het kampioensfeest nog duidelijk in de benen zat. Vrij kansloos verliest AZ`67 met 3-0 in Ipswich. De return wordt twee weken later tot teleurstelling van vele AZ-supporters afgewerkt in het Olympisch Stadion te Amsterdam. Het bestuur van AZ verwacht zo`n 50.000 toeschouwers, een aantal die men nooit in de eigen Hout kan ontvangen. Uiteindelijk komen er 16.000 man op het duel af die AZ goed zien spelen maar de 4-2 zege is niet genoeg om de eerdere nederlaag weg te zetten waardoor de UEFA-Cup naar Ipswich Town gaat.
Toch zal de ploeg het seizoen toch nog een prijs gehaald want via Heerenveen, FC Vlaardingen, Haarlem en Go Ahead Eagles wordt opnieuw de bekerfinale gehaald waarin men aantreedt tegen ajax. En het lukt AZ`67 om voor de tweede keer de beker binnen te slepen. In een vol Olympisch Stadion nemen de Alkmaarders een voorsprong via Pier Tol maar dankzij Gerald Vanenburg wordt het gelijk. In het laatste half uur zetten Ronald Spelbos en Kristen Nygaard de 3-1 eindstand op het bord waarmee dus de dubbel is binnen gehaald.
Ongetwijfeld dus het meest historische seizoen ooit in de geschiedenis van AZ en jongeren die er niet bij waren en wel eens willen weten hoe goed dit team werkelijk was moeten eens het boek Victorie in Alkmaar van Theo Koomen (uitgever Martin Lammes) erbij pakken. In het voorwoord staan enkele citaten van spelers uit die tijd die hun mening geven over dit AZ. – Martien Vreijsen (NAC): ‘Tegen dit AZ is niet te voetballen. Het is de sterkste ploeg waartegen ik ooit heb gespeeld. – Rene Notten (Feyenoord): ‘Wat is het toch voor gezanik dat AZ zo clean speelt? Ze douwen erbij ons en in Alkmaar en in Rotterdam vijf in, is dat geen teken van ontzettend grote kracht? ‘ – Kees van Kooten (Go Ahead Eagles): ‘Ook als die lui eens wat minder vlot marcheren, slaan ze op het juiste moment toe. Voor mij is dit AZ een klasseploeg!’ – Huub Stevens (PSV): ‘AZ heeft doodgewoon een ontzettend goede ploeg. De kracht van het elftal schuilt in de solide eenheid. Je kunt merken dat die lui al jaren op elkaar zijn ingespeeld.’ – Piet Keizer tenslotte (eens ajax): ‘AZ speelt sneller de bal rond en combineert vlotter dan wij ooit hebben gedaan. Neem van mij aan dat de Alkmaarders het ontzettend ver schoppen!’
Toch is niet alles koek en ei dat jaar want Klaas Molenaar geeft enkele jaren later toe dat er in dat geweldige seizoen toch wel regelmatig geld bij moest. In de competitie is De Hout ondanks het goede spel zelden uitverkocht en ook de opbrengst van de UEFA- Cupfinale in het Olympisch Stadion viel bar tegen. ‘Het waren mooie jaren maar achteraf heeft het mij ook wel teleurgesteld. Ondanks dat we schitterend voetbal speelden werd het ’t duurste jaar ooit en moest er uiteindelijk drie miljoen gulden bijkomen. Bij de return van de UEFA Cup -finale kwamen zestienduizend mensen, we hadden er vijftigduizend verwacht. Toen werd het tijd om te bezinnen. Een financiele man van Wastora rekende eens voor mij uit dat wij per toeschouwer die op dat moment bij AZ binnenkwam er 75 gulden bij moesten leggen.